KindaMuzik

Waar neemt geluidkunst de afslag ten opzichte van ander geluid dat voortgebracht wordt, wat we muziek noemen? Een van de belangrijkste onderscheidende factoren is de factor tijd. Een geluidkunstwerk kun je betreden, ondergaan en verlaten zonder dat je een notie van begin of eind hoeft te hebben. Sommige videokunst biedt dat aspect ook. Misschien wel het werk van Kjell Bjørgeengen, maar dat moet je zelf maar uitzoeken, want vier cd's presenteren, blijkt geen probleem, maar een dvd met het videokunstwerk waarvoor de klanken als soundtrack dienen, ontbreekt helaas. Keith Rowe en John Tilbury maakten hun urenlange improvisatie specifiek voor de video-installatie. Hamvraag is dan ook of het materiaal op eigen benen kan staan, zeker waar de heren nogal benadrukken bepaalde elementen uit de beeldcompositie en -regie te hebben willen accentueren, uitrekken of verdichten. Tel daarbij op dat de focus van de drie was om sterk de nadruk te leggen op uiteenvallen en samenkomen (ook: van beeld en geluid) en je hebt danig het gevoel op één been een marathon te moeten lopen. Rowe en Tilbury hebben hun sporen zozeer verdiend dat zij er geen enkele moeite mee hebben te werken met een palet dat net hoorbaar is. Of zelfs dat niet. Stilte is hier een enorme factor van betekenis. Daarmee dwingt het duo tot extreme aandacht. De momenten waarop de heren niet spelen, wekken zeeën vol herinneringen aan wat net geklonken heeft, ruimte voor contemplatie van klank. Anticipatie wordt volledig uitgesloten, al is de spanning er niet minder om. Etherische twinkelingen, atonale erupties, Boulez-achtige flitsen, bonkige passages die aan Cardew of Cage doen denken schieten als vuurvliegjes in een duistere nacht voorbij en doven weer uit. Geknakte momentopnamen zijn het, plekken van ontrafeling. Rowe en Tilbury duwen naar de rand en: er overheen. Als meubelstukkenmuziek neigt het werkstuk naar klank die de hele dag kan aanstaan, als een geluidkunstwerk op zichzelf. Je vergeet dat er beeld 'bij hoort'. En tijd, die ben je al lang kwijt. Dus: in een wisselaar ermee en continu aan, hierin wil je wonen. Zelfs jaren later kom je erachter dat er nog zo veel is dat je niet gehoord hebt. Dat hoeft ook niet.